Đó là câu hỏi hay, khi bạn hiểu được nguyên lý hoạt động cơ bản của Search Engine sẽ giúp bạn hướng đi đúng đắn trên con đường học và thực hiện SEO hiệu quả hơn
Theo kết quả nghiên cứu: có tới 93% người dùng trực tuyến sử dụng công cụ tìm kiếm, >80% trong số đó sử dụng Google.
5 kết quả đầu tiên trong bảng kết quả của Google nhận được 67% nhấp chuột, và đó là lý do tại sao tối ưu hóa công cụ tìm kiếm là rất quan trọng.
Đó là lý do vì sao bạn nên tìm hiểu về search engine và tối ưu hóa website cho công cụ tìm kiếm, đặc biệt là với Google.
Trước tiên chúng ta cần tìm hiểu hoạt động của công cụ tìm kiếm như Google, Bing, Yahoo để hiểu những nguyên lý cơ bản và cách thức hoạt động của nó giúp bạn tối ưu SEO tốt hơn.
Googlebot(Spider, Crawler) |
Khi người dùng muốn tìm một cái gì đó họ sẽ truy cập trang tìm kiếm và gõ cụm từ để tìm kiếm, cụm từ ở đây được goi là truy vấn tìm kiếm(search query)
Công cụ tìm kiếm sẽ so sánh các truy vấn đó trong các danh mục các trang web được lập chỉ mục(Index) để lấy ra kết quả phù hợp nhất để hiển thị cho người tìm kiếm trên một trang kết quả tìm kiếm(SERP)
Ví dụ: Dịch vụ thông tắc ống nước
- Người dùng gặp vấn đề với bồn cầu
- Họ thực hiện tìm kiếm thợ thông tắc đường ống gần nhất
- Họ cần tìm tìm thấy và gọi thợ sửa
Giả sử Bạn đang cung cấp dịch vụ sửa chữa ống nước khu vực Cầu giấy hà nội, một khách hàng A khu vực phường Yên hòa gặp sự cố với ống nước dò và tìm kiếm: “thợ sửa ống nước gần đây” chính là cụm từ tìm kiếm(search query), và thông tin của bạn xuất hiện trên trang đầu của công cụ tìm kiếm sẽ có cơ hội tiếp cận khách hàng, họ có thể quan tâm và sử dụng dịch vụ của bạn.
Thông tin của bạn có thể là bài viết Blog, hoặc địa điểm trên box Google map được show trên trang kết quả tìm kiếm.
Qua ví dụ trên chúng ta sẽ thấy các đối tượng tham gia chính sau:
- Người có nhu cầu sử dụng dịch vụ, mua hàng, hoặc tiêu thụ thông tin
- Đơn vị cung cấp sản phẩm, dịch vụ, thông tin
- Công cụ tìm kiếm: sẽ có nhiệm vụ kết nối để tìm kiếm cung cấp thông tin phù hợp nhất cho người tìm kiếm.
Tại sao cần tìm hiểu hoạt động của Google?
- Để trang web của bạn được lập chỉ mục trong Search Engine
- Nắm vững các nguyên tắc hoạt động của các search engine
- Để có kế hoạch tối ưu Content, website có thứ hạng tốt hơn trong Search engine
Các Search Engine hay công cụ tìm kiếm là các máy trả lời. Nhiệm vụ của chúng là để khám phá, hiểu và tổ chức thông tin của mạng WWW để cung cấp các kết quả có liên quan nhất cho những câu hỏi của người tìm kiếm.
Để hiển thị trong các trang kết quả tìm kiếm, Content của bạn trước tiên cần được hiển thị cho các công cụ tìm kiếm. Nó được cho là phần quan trọng nhất của SEO. Nếu trang web của bạn không thể tìm thấy, bạn sẽ không bao giờ được hiển thị trong SERPs (Search Engine Results Page).
Công cụ tìm kiếm hoạt động như thế nào?
Công cụ tìm kiếm có ba thành phần chính:
- Thu thập thông tin(Crawling): Lướt Internet tìm nội dung, xem qua mã/nội dung cho mỗi URL mà họ tìm thấy.
- Lập Chỉ mục(Indexing): Lưu trữ và sắp xếp nội dung được tìm thấy trong quá trình thu thập thông tin.
- Xếp hạng(Ranking): Cung cấp các phần nội dung sẽ trả lời tốt nhất với truy vấn của người tìm kiếm. Xếp thứ tự các kết quả tìm kiếm bằng cách hữu ích nhất cho một truy vấn cụ thể.
Xem thêm video:How search work của Matt
Quá trình xử lý của search engine
Crawler: Thu thập trang web(Google BOT)
- Các BOT engine (spiders) thu thập các website
- Xác định các siêu liên kết follow
- Duyệt các nội dung mới, hoặc các nội dung được update
Indexer: Lập chỉ mục(Google Caffein)
- Phân tích Content
- Phân tích sơ đồ liên kết
- Lưu thông tin web vào cache server
Query Engine: Công cụ truy vấn trả kết quả (Google search)
- Dựa vào ý định tìm kiếm qua query và ngữ cảnh người dùng
- Duyệt các tài liệu đã được đánh chỉ mục
- Xếp hạng và trả về các Content liên quan nhất với ý định tìm kiếm người dùng
Làm thế nào để Công cụ tìm kiếm thấy trang web của bạn
Như chúng ta đã biết ở phần trên, mỗi công cụ tìm kiếm có một phần mềm quét để tìm các trang web trên mạng dựa trên các liên kết để di chuyển giữa các liên kết trong 1 website và giữa các site trong toàn bộ mạng lưới Internet(WWW), các phần mềm quét đó gọi là các con BOT hay Spider
Vậy khi tìm thấy trang web của bạn làm cách nào Google hiểu Nội dung trang web của ban nói về cái gì?
Ngoài những thứ như bạn thấy trên trang web, các công cụ tìm kiếm còn thấy mã code của trang được gọi là HTML(HyperText Markup Language: Ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản)
Các phần cụ thể của trang web sẽ giúp Google hiểu được trang đang nói về cái gì, qua đó giúp bạn biết được những phần quan trọng để tối ưu hóa trang của mình.
Trước tiên là thẻ tiêu đề <title> trong mã HTML
Để xem được mã nguồn từ trang web của bạn, click chuột phải > chọn view page source
Bạn sẽ thấy mã HTML, mà Google sẽ đọc phân tích và hiểu trang web
Để giúp công cụ tìm kiếm hiểu trang của bạn tốt hơn, cần đảm bảo tiêu đề của bạn mô tả chính xác nội dung của nó, hãy suy nghĩ về người tìm kiếm họ muốn nhận được nội dung liên quan đến tiêu đề tìm thấy.
Hãy cố gắng nói theo ngôn ngữ của khách hàng khi bạn viết nội dung, và hãy suy nghĩ viết tiêu đề và đoạn mô tả cho thẻ meta description theo cách tiếp cận này.
Tiếp theo là hình ảnh
Hãy giúp công cụ tìm kiếm hiểu hình ảnh của bạn bằng cách mô tả cụ thể tên hình ảnh và thẻ Alt của hình ảnh.
Ví dụ: đặt tên ảnh là google-mission.jpg thay vì image.jpg
Mô tả cho ảnh trong thẻ ALT: “Sứ mệnh của Google là tổ chức thế giới thông tin...” thay vì để trống hoặc mô tả không liên quan tới hình ảnh.
Qua đây bạn đã hình dung ra cách Google tìm đến trang web của mình và làm thế nào để nó hiểu được trang của bạn nói về điều gì.
Trước tiên bạn cần nhớ một số yếu tố quan trọng để tối ưu SEO cho content:
- Thẻ tiêu đề <title> của trang
- Thẻ mô tả trang <meta name=”description”>
- Tối ưu hình ảnh chính xác qua tên và thẻ mô tả Alt
- Và còn nhiều yếu tố khác bạn sẽ tìm hiểu tiếp trong bài khác
Kiểm tra site của bạn bao nhiêu trang được lập chỉ mục?
Kiểm tra bằng lệnh Site:yourdomain để xem site của bạn đã được đánh chỉ mục chưa?
Ví dụ:
Số liệu cần quan tâm: Tổng số trang được đánh chỉ mục trong box đánh dấu màu đỏ
Kiểm tra xem có ~ số trang web trên site của bạn không? Gồm( các bài post, trang chuyên mục, vv)
- Nếu ít hơn tìm nguyên nhân vì sao trang không được lập chỉ mục
- Nếu nhiều hơn site của bạn có thể bị Trùng lặp Content cần phải khắc phục
Nếu site của bạn không có kết quả có thể do:
- Site của bạn hoàn toàn mới, vừa tạo cần thời gian để check lại
- Site của bạn không có liên kết nào từ site khác trỏ đến
- Site của bạn chặn không cho BOT truy cập
- Site của bạn có thể bị hình phạt từ Search engine
Để search engine có thể thu thập và lập chỉ mục:
- Cần đảm bảo site không bị chặn thu thập chỉ mục
- Kiểm tra trong file Robots.txt không bao gồm lệnh Disallow: /
- Kiểm tra trong thẻ meta robot file code HTML không dùng lệnh NOINDEX cho những trang muốn lập chỉ mục
- Tạo file sitemap và upload lên các công cụ search engine(Google Search Console, Bing webmaster)
Kiểm trang Page được lập chỉ mục chưa?
Khi bạn xuất bản Bài viết(Content vừa post lên site) muốn kiểm tra xem được lưu trên server search Google hay chưa, từ trình duyệt bạn dùng lệnh qua lệnh:
Cache:you_url
Ví dụ: cache: https://seothetop.com/ kien-thuc-seo/ search-engine-la-gi-157183.html
Nếu trang được lập chỉ mục sẽ show như sau
Trường hợp chưa được lập chỉ mục bạn cần thêm thời gian để chờ Google thu thập, nếu muốn nhanh hơn bạn có thể sử dụng chức năng Kiểm tra URL trong Google Search Console để gửi yêu cầu lập chỉ mục
Truy cập vào Google Search Console và nhập URL của bạn vào box đánh dấu đỏ và nhấn ENTER, nếu bạn chưa có Google Search Console hãy truy cập vào đây để bắt đầu.
Công cụ tìm kiếm xếp hạng trang web như thế nào?
Các công cụ tìm kiếm luôn muốn có cùng một điều: để cung cấp câu trả lời hữu ích cho các câu hỏi của người tìm kiếm theo các định dạng hữu ích nhất.
Google sử dụng hàng trăm tín hiệu để xếp hạng, nhưng trước tiên bạn quan tâm tới 3 yếu tố xếp hạng hàng đầu được Google công nhận:
- Content
- Liên kết
- Rankbrain
Vai trò của Content
Content hữu ích là yếu tố quan trọng hàng đầu bởi: Content is King
Content là bất cứ những gì được tiêu thụ bởi độc giả như: TEXT, Video, Image, Infographic, Slide, vv
Nội dung hữu ích giúp cung cấp giải pháp cho các vấn đề người dùng gặp phải được người dùng đón nhận và chia sẻ sẽ là việc đầu tiên bạn nên tập trung trước khi cần tới các phương pháp tối ưu Content khác.
Liên kết(Internal và backlink)
Liên kết là yếu tố quan trọng sau Content để đánh giá xếp hạng một trang web, mỗi liên kết tốt như một tín hiệu về sự tin cậy nó được đánh giá như một phiếu bầu.
Liên kết chia làm 2 loại chính là:
- liên kết nội bộ(Internal link): là những liên kết trong site của bạn từ trang này sang trang khác
- Liên kết bên ngoài trỏ tới(Backlink hay inbound link) là những liên kết từ site khác trỏ tới site bạn
Các yếu tố đánh giá một liên kết tốt:
- Mức độ liên quan của chủ đề Content(các nguồn liên quan trỏ liên kết tới tốt hơn không liên quan)
- Từ những site có thẩm quyền cao (DA của moz, hay DR trong ahrefs)
- Cụm từ trong Anchor link khớp với cụm từ chính(keyword) của trang được liên kết
Rankbrain
RankBrain là thành phần học máy của thuật toán cốt lõi của Google. Google như một cỗ máy liên tục học và cải tiến thuật toán để có thể hiểu được ngôn ngữ tự nhiên nhằm tìm ra được những kết quả phù hợp nhất với từng truy vấn để đáp ứng mục đích tìm kiếm của người dùng.
Ví dụ: nếu RankBrain nhận thấy URL xếp hạng thấp hơn cung cấp kết quả tốt hơn cho người dùng hơn URL xếp hạng cao hơn
Nó dựa vào các chỉ số:
- CTR: Số nhấp chuột(số lượt truy cập từ tìm kiếm)
- On-site: Thời gian trên trang(lượng thời gian khách truy cập đã bỏ đi trên một trang trước khi rời khỏi trang)
- Bounce rate: Tỷ lệ thoát(phần trăm của tất cả các phiên website mà người dùng chỉ xem một trang)
- Pogo-sticking(bấm vào một kết quả hữu cơ và sau đó nhanh chóng trở lại SERP để chọn một kết quả khác)
Các loại kết quả hiển thị trên trang tìm kiếm(SERPs)
- Paid Ads: Quảng cáo trả tiền
- Đoạn trích nổi bật (Featured snippets)
- Mọi người cũng hỏi hộp(People also ask)
- Gói địa phương (bản đồ)
- Bảng kiến thức (Knowledge panel)
- Liên kết site (Sitelinks)
- 10 kết quả tự nhiên(10 links blue)
Dưới đây là một số hình thức hiển thị trên trang tìm kiếm Google:
Box quảng cáo trả phí
Bảng kiến thức
Đoạn trích nổi bật
Tìm kiếm địa điểm
People also ask: mọi người cũng hỏi
10 liên kết tự nhiên
Tóm kết
Trên đây là những kiến thức cơ bản bạn cần nắm để thực hiện tối ưu SEO hiệu quả, bạn cần nhớ 3 yếu tố xếp hạng hàng đầu:
- Content
- Liên kết
- Rankbrain
Để tiếp tục hành trình tối ưu SEO tiếp theo bạn nên xem tài liệu Tổng quan về SEO để có cái nhìn rộng hơn về SEO như: Quy trình các bước thực hiện SEO, Chiến lược SEO phù hợp cho site của bạn, vv
Tới đây kiến thức cơ bản về Search Engine bạn đã rõ, giờ là lúc bắt đầu tìm hiểu Khóa học SEO cho người mới trong 9 ngày với đầy đủ Slides tải về miễn phí
Dũng Hoàng, admin SeoTheTop