Sau khi đã nắm vững các thành phần cơ bản của một Prompt hiệu quả, hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau khám phá Bài 5: Nguyên tắc vàng khi viết Prompt. Đây là những "kim chỉ nam" giúp bạn tạo ra những Prompt không chỉ chất lượng mà còn thực sự hiệu quả, mang lại kết quả đầu ra như mong đợi.

Nội dung:

(1) Nguyên tắc 1: Rõ ràng và Cụ thể (Clear and Specific)

(2) Nguyên tắc 2: Ngắn gọn và Dễ hiểu (Concise and Understandable) 

(3) Nguyên tắc 3: Tập trung vào Mục tiêu (Goal-Oriented) 

(4) Nguyên tắc 4: Lặp lại và Thử nghiệm (Iterative and Experimental) 

  

 

Mục tiêu bài học:

  • Kiến thức:
    • Học viên nắm vững 4 nguyên tắc vàng khi viết Prompt: Rõ ràng và cụ thể, Ngắn gọn và dễ hiểu, Tập trung vào mục tiêu, Lặp lại và thử nghiệm.
    • Hiểu rõ tầm quan trọng của việc áp dụng các nguyên tắc này để tạo ra Prompt hiệu quả.
  • Kỹ năng:
    • Học viên có thể phân tích và đánh giá một Prompt dựa trên 4 nguyên tắc vàng.
    • Biết cách vận dụng linh hoạt 4 nguyên tắc này để cải thiện Prompt và nâng cao chất lượng nội dung AI tạo ra.
    • Thực hành viết Prompt tuân thủ các nguyên tắc vàng cho các mục tiêu sáng tạo content khác nhau.

Thời lượng dự kiến: 60 - 75 phút

Nội dung chi tiết:

(1) Nguyên tắc 1: Rõ ràng và Cụ thể (Clear and Specific)

1.1. Giải thích nguyên tắc:

  • Rõ ràng (Clear): Prompt của bạn cần được diễn đạt một cách minh bạch, không mơ hồ, không gây hiểu lầm. AI cần hiểu chính xác bạn muốn gì.
  • Cụ thể (Specific): Prompt cần đi thẳng vào vấn đề, chi tiết hóa yêu cầu, tránh những câu hỏi hoặc hướng dẫn quá chung chung, khiến AI khó xác định phạm vi và mục tiêu.
  • Ví dụ: Hãy tưởng tượng bạn đang hướng dẫn một người bạn làm theo công thức nấu ăn. Bạn cần nói rõ ràng "cho bao nhiêu gram đường", "nướng ở nhiệt độ nào", "trong bao lâu", thay vì chỉ nói "cho đường" hay "nướng chín". Prompt cũng tương tự như vậy.

1.2. Tại sao nguyên tắc này quan trọng?

  • Tránh kết quả mơ hồ, lan man: Prompt không rõ ràng sẽ dẫn đến kết quả đầu ra không đúng trọng tâm, không đáp ứng nhu cầu. AI sẽ "bối rối" không biết phải làm gì, và kết quả có thể là nội dung chung chung, vô nghĩa hoặc đi lạc đề.
  • Hướng dẫn AI tập trung: Prompt cụ thể giúp AI tập trung vào đúng nhiệm vụ, xác định phạm vi nội dung, và hiểu rõ yêu cầu chi tiết, từ đó tạo ra nội dung chính xác và hiệu quả hơn.
  • Tiết kiệm thời gian thử nghiệm: Prompt rõ ràng ngay từ đầu sẽ giúp bạn giảm thiểu số lần thử nghiệm và điều chỉnh, nhanh chóng đạt được kết quả mong muốn.

1.3. Làm thế nào để viết Prompt rõ ràng và cụ thể?

  • Sử dụng ngôn ngữ chính xác: Chọn từ ngữ chính xác, dễ hiểu, tránh dùng từ đa nghĩa hoặc mơ hồ.
  • Chia nhỏ yêu cầu: Nếu yêu cầu phức tạp, hãy chia nhỏ thành các bước hoặc các yêu cầu nhỏ hơn, liệt kê rõ ràng.
  • Nêu rõ các yếu tố cần thiết: Xác định rõ loại nội dung, chủ đề, đối tượng mục tiêu, mục đích, phong cách, và bất kỳ yếu tố nào khác quan trọng đối với nội dung bạn muốn tạo ra.
  • Ví dụ minh họa:

 

 
  • Thực hành: Hãy thử chuyển đổi các Prompt "KHÔNG rõ ràng" thành Prompt "RÕ RÀNG và CỤ THỂ" hơn. Bạn có thể bắt đầu với các yêu cầu đơn giản và dần nâng cao độ phức tạp.

1.4. Ví dụ về kết quả khi Prompt Rõ ràng và Cụ thể:

  • Prompt: "Viết một đoạn mô tả sản phẩm khoảng 150 từ cho sản phẩm 'máy hút bụi cầm tay mini', tập trung vào các tính năng nhỏ gọn, tiện lợi, dễ dàng sử dụng trên ô tô và bàn làm việc, hướng đến đối tượng khách hàng là dân văn phòng và người có ô tô cá nhân, sử dụng giọng văn ngắn gọn, tập trung vào lợi ích."
  • Kết quả (ví dụ từ AI): "Máy hút bụi cầm tay mini là giải pháp hoàn hảo cho không gian sống và làm việc bận rộn của bạn. Thiết kế nhỏ gọn, dễ dàng mang theo và sử dụng mọi lúc mọi nơi, từ ô tô cá nhân đến bàn làm việc tại văn phòng. Với lực hút mạnh mẽ, máy nhanh chóng loại bỏ bụi bẩn, vụn bánh, lông thú cưng, mang lại không gian sạch sẽ, thoáng đãng. Tiện lợi, hiệu quả, máy hút bụi mini là người bạn đồng hành không thể thiếu của dân văn phòng và chủ xe ô tô!"
  • Phân tích: Kết quả đầu ra đúng trọng tâm, mô tả đúng sản phẩm và đối tượng mục tiêu, nêu bật được các tính năng và lợi ích chính. Điều này có được là nhờ Prompt đã được viết rõ ràng và cụ thể về yêu cầu.

(2) Nguyên tắc 2: Ngắn gọn và Dễ hiểu (Concise and Understandable)

2.1. Giải thích nguyên tắc:

  • Ngắn gọn (Concise): Prompt nên tránh lan man, dài dòng, sử dụng ngôn ngữ cô đọng, đi thẳng vào vấn đề. AI cần hiểu nhanh chóng và dễ dàng yêu cầu của bạn.
  • Dễ hiểu (Understandable): Prompt cần được viết bằng ngôn ngữ đơn giản, phổ thông, tránh sử dụng thuật ngữ chuyên ngành quá phức tạp, cấu trúc câu rườm rà. Mục tiêu là để AI (và cả người đọc Prompt) dễ dàng nắm bắt ý chính.
  • Ví dụ: Tưởng tượng bạn đang hướng dẫn một người lạ đường đến một địa điểm. Bạn sẽ dùng chỉ dẫn ngắn gọn, dễ hiểu như "Đi thẳng, rẽ trái ở ngã tư thứ hai", thay vì diễn tả quá phức tạp và khó hình dung. Prompt cũng vậy, sự đơn giản và dễ hiểu là chìa khóa.

2.2. Tại sao nguyên tắc này quan trọng?

  • Tăng tốc độ xử lý của AI: Prompt ngắn gọn, dễ hiểu giúp AI xử lý yêu cầu nhanh hơn, giảm thời gian chờ đợi kết quả. Đặc biệt quan trọng khi bạn cần thử nghiệm nhiều Prompt hoặc làm việc với số lượng lớn nội dung.
  • Giảm thiểu lỗi hiểu sai: Prompt phức tạp, khó hiểu có thể khiến AI hiểu sai ý bạn, dẫn đến kết quả không mong muốn. Prompt đơn giản, dễ hiểu giúp tăng độ chính xác của kết quả đầu ra.
  • Dễ dàng chỉnh sửa và cải thiện: Prompt ngắn gọn, dễ hiểu sẽ dễ dàng hơn trong việc đọc, phân tích, chỉnh sửa và cải thiện trong quá trình thử nghiệm và tối ưu hóa.

2.3. Làm thế nào để viết Prompt ngắn gọn và dễ hiểu?

  • Loại bỏ từ ngữ thừa: Rà soát và loại bỏ các từ ngữ không cần thiết, câu văn rườm rà, lặp ý. Tập trung vào truyền đạt thông tin cốt lõi.
  • Sử dụng câu đơn, câu ngắn: Ưu tiên sử dụng câu đơn, câu ngắn gọn, rõ ràng chủ ngữ, vị ngữ. Tránh lạm dụng câu phức, câu ghép, câu bị động quá nhiều.
  • Sử dụng ngôn ngữ phổ thông: Chọn từ ngữ thông dụng, quen thuộc, tránh dùng thuật ngữ chuyên ngành, từ ngữ khó hiểu, tiếng lóng, tiếng địa phương (nếu không cần thiết).
  • Ví dụ minh họa:
 
  • Thực hành: Hãy thử rút gọn các Prompt "KHÔNG ngắn gọn" thành Prompt "NGẮN GỌN và DỄ HIỂU" hơn. Bạn có thể tập trung vào việc lược bỏ từ thừa và đơn giản hóa cấu trúc câu.

2.4. Ví dụ về kết quả khi Prompt Ngắn gọn và Dễ hiểu:

  • Prompt: "Viết bài đăng Facebook ngắn gọn quảng bá khóa học Prompt Engineering, tập trung lợi ích: tiết kiệm thời gian, tăng hiệu quả sáng tạo content, kêu gọi 'Đăng ký ngay'."
  • Kết quả (ví dụ từ AI): "🔥 BỨT PHÁ SỨC MẠNH CONTENT VỚI PROMPT ENGINEERING! 🔥\n\n🚀 Tiết kiệm thời gian - Tăng hiệu quả sáng tạo content\n✅ Làm chủ AI - Tạo nội dung đỉnh cao\n🎯 Dành cho marketers, copywriters, content creators...\n\n👉 ĐĂNG KÝ NGAY khóa học Prompt Engineering để đón đầu xu hướng!\n[Link đăng ký]"
  • Phân tích: Kết quả nhanh chóng, đúng ý, thông điệp rõ ràng, dễ đọc, dễ hiểu, phù hợp với phong cách mạng xã hội. Prompt ngắn gọn, dễ hiểu đã giúp AI tạo ra nội dung nhanh và hiệu quả.

(3) Nguyên tắc 3: Tập trung vào Mục tiêu (Goal-Oriented)

3.1. Giải thích nguyên tắc:

  • Tập trung vào Mục tiêu (Goal-Oriented): Mỗi Prompt bạn viết ra cần hướng đến một mục tiêu cụ thể, rõ ràng. Bạn cần xác định kết quả cuối cùng bạn muốn đạt được là gì, và thiết kế Prompt để dẫn AI đến mục tiêu đó.
  • Ví dụ: Khi bạn thuê một người viết bài, bạn luôn có mục tiêu rõ ràng: bài viết đó để làm gì (ví dụ: tăng traffic website, quảng bá sản phẩm, cung cấp thông tin...). Prompt cũng cần được viết với mục tiêu tương tự.

3.2. Tại sao nguyên tắc này quan trọng?

  • Đảm bảo nội dung có giá trị và mục đích: Prompt hướng đến mục tiêu giúp nội dung AI tạo ra không bị "vô thưởng vô phạt", mà có giá trị sử dụng và đóng góp vào mục tiêu chung (ví dụ: mục tiêu marketing, mục tiêu kinh doanh...).
  • Đo lường hiệu quả dễ dàng hơn: Khi có mục tiêu rõ ràng, bạn có thể dễ dàng đo lường hiệu quả của nội dung AI tạo ra, xem nó có đạt được mục tiêu đề ra hay không (ví dụ: đo lường traffic tăng lên, số lượng lead thu được...).
  • Tối ưu hóa chiến lược Content Marketing: Prompt hướng đến mục tiêu giúp bạn xây dựng chiến lược content marketing bài bản, có mục tiêu rõ ràng, thay vì chỉ tạo nội dung một cách ngẫu nhiên.

3.3. Làm thế nào để viết Prompt tập trung vào mục tiêu?

  • Xác định mục tiêu trước khi viết Prompt: Trước khi viết Prompt, hãy tự hỏi: "Tôi muốn nội dung này đạt được điều gì?". Mục tiêu có thể là: tăng nhận diện thương hiệu, tăng traffic, tạo lead, tăng doanh số, giáo dục khách hàng, giải trí...
  • Liên kết Prompt với mục tiêu: Thiết kế Prompt sao cho mọi yếu tố trong Prompt (Hướng dẫn, Bối cảnh, Định dạng, Tone giọng...) đều hướng đến mục tiêu đã xác định.
  • Kiểm tra lại Prompt theo mục tiêu: Sau khi viết Prompt, hãy tự hỏi: "Prompt này có giúp AI tạo ra nội dung đáp ứng mục tiêu của tôi không?". Nếu chưa, hãy điều chỉnh Prompt cho phù hợp hơn.

Ví dụ minh họa:

 
  • Thực hành: Hãy thử viết Prompt cho các mục tiêu khác nhau (ví dụ: tăng tương tác trên mạng xã hội, xây dựng cộng đồng, quảng bá sự kiện...). Chú ý xác định rõ mục tiêu trước khi viết Prompt.

3.4. Ví dụ về kết quả khi Prompt Tập trung vào Mục tiêu:

  • Mục tiêu: Tăng tương tác (comment, share) trên Facebook cho bài đăng về dịch vụ tư vấn du học.
  • Prompt: "Viết một bài đăng Facebook dạng câu hỏi mở để tăng tương tác, chủ đề: 'Bạn đã từng đi du học chưa? Nếu rồi, kỷ niệm đáng nhớ nhất của bạn là gì?', giọng văn gần gũi, thân thiện, khuyến khích mọi người chia sẻ kinh nghiệm và câu chuyện của mình trong phần bình luận, sử dụng hashtag #duhoc #kinhnghiemduhoc."
  • Kết quả (ví dụ từ AI): "🙋‍♀️🙋‍♂️ CÓ AI Ở ĐÂY TỪNG ĐI DU HỌC KHÔNG Ạ? ✈️🌍\n\nNếu bạn đã từng trải nghiệm du học, chắc chắn sẽ có vô vàn kỷ niệm đáng nhớ đúng không nè? 😊 Hãy chia sẻ kỷ niệm du học 'đi vào lòng người' nhất của bạn dưới phần comment để mọi người cùng nhau 'tám' nhé! Biết đâu lại tìm được 'đồng hương' đó 😉\n\n👇 Comment ngay và cho tụi mình biết kỷ niệm du học đáng nhớ của bạn là gì nha! 👇\n\n#duhoc #kinhnghiemduhoc #chuyenduhoc #hocbongduhoc"
  • Phân tích: Kết quả đầu ra hướng đến mục tiêu tăng tương tác bằng cách sử dụng dạng câu hỏi mở, giọng văn thân thiện, kêu gọi chia sẻ, và hashtag liên quan. Prompt tập trung vào mục tiêu đã giúp AI tạo ra nội dung phù hợp để đạt được mục tiêu tương tác.

(4) Nguyên tắc 4: Lặp lại và Thử nghiệm (Iterative and Experimental)

4.1. Giải thích nguyên tắc:

  • Lặp lại và Thử nghiệm (Iterative and Experimental): Viết Prompt không phải là quá trình một lần là xong. Mà là một quá trình lặp đi lặp lại, thử nghiệm nhiều lần, và không ngừng cải thiện. Bạn cần thử các Prompt khác nhau, đánh giá kết quả, và điều chỉnh Prompt cho đến khi đạt được kết quả tốt nhất.
  • Ví dụ: Khi bạn phát triển một công thức nấu ăn mới, bạn không thể mong đợi hoàn hảo ngay lần đầu. Bạn sẽ nấu thử, nếm thử, điều chỉnh gia vị, thời gian nấu, và nấu lại nhiều lần cho đến khi công thức hoàn thiện. Prompt Engineering cũng tương tự như vậy.

4.2. Tại sao nguyên tắc này quan trọng?

  • Tìm ra Prompt tối ưu: Không có Prompt nào là "hoàn hảo tuyệt đối" ngay từ đầu. Quá trình lặp lại và thử nghiệm giúp bạn khám phá ra Prompt nào hoạt động tốt nhất cho từng mục tiêu, từng mô hình AI.
  • Cải thiện chất lượng nội dung theo thời gian: Qua mỗi lần thử nghiệm và điều chỉnh, bạn sẽ học hỏi được nhiều hơn về cách AI phản ứng với các loại Prompt khác nhau, từ đó nâng cao kỹ năng viết Prompt và cải thiện chất lượng nội dung theo thời gian.
  • Khám phá các khả năng sáng tạo mới: Thử nghiệm Prompt đa dạng có thể mở ra những khả năng sáng tạo mới, khám phá những cách ứng dụng AI mà bạn chưa từng nghĩ tới.

4.3. Làm thế nào để thực hiện Lặp lại và Thử nghiệm?

  • Viết nhiều phiên bản Prompt: Không chỉ viết một Prompt duy nhất, hãy viết nhiều phiên bản khác nhau cho cùng một mục tiêu. Thay đổi cách diễn đạt, cấu trúc câu, các thành phần Prompt (Hướng dẫn, Bối cảnh...).
  • Thử nghiệm trên các mô hình AI khác nhau: Nếu có thể, hãy thử nghiệm các Prompt trên các mô hình AI khác nhau (ví dụ: ChatGPT, Bard, các mô hình LLMs khác). Các mô hình AI khác nhau có thể phản ứng khác nhau với cùng một Prompt.
  • Đánh giá kết quả một cách khách quan: Sau mỗi lần thử nghiệm, hãy đánh giá kết quả một cách khách quan dựa trên mục tiêu ban đầu. Xem xét những điểm tốt, điểm chưa tốt, và những gì cần cải thiện.
  • Ghi chép và phân tích: Ghi lại các Prompt đã thử, kết quả đạt được, và những điều chỉnh đã thực hiện. Phân tích dữ liệu này để rút ra kinh nghiệm, nhận diện các mẫu Prompt hiệu quả, và hiểu rõ hơn về cách AI hoạt động.
  • Ví dụ minh họa:

 

 
  • Thực hành: Chọn một mục tiêu sáng tạo content cụ thể, viết ít nhất 3 phiên bản Prompt khác nhau cho mục tiêu đó, thử nghiệm trên một nền tảng AI (ví dụ: ChatGPT), đánh giá kết quả, và chọn ra Prompt tốt nhất.

4.4. Ví dụ về kết quả của quá trình Lặp lại và Thử nghiệm:

  • Mục tiêu: Viết tiêu đề bài viết blog hấp dẫn về chủ đề "Lợi ích của việc học Prompt Engineering".
  • Quá trình thử nghiệm (ví dụ):
    • Prompt Lần 1: "Tiêu đề bài viết về Prompt Engineering." (Quá chung chung)
    • Kết quả Lần 1: "Prompt Engineering: Định nghĩa và ứng dụng." (Quá khô khan, không hấp dẫn)
    • Prompt Lần 2: "Tiêu đề hấp dẫn về lợi ích Prompt Engineering." (Vẫn còn chung chung)
    • Kết quả Lần 2: "5 lợi ích hàng đầu của Prompt Engineering." (Khá hơn nhưng chưa thực sự thu hút)
    • Prompt Lần 3: "5 LÝ DO BẠN CẦN HỌC PROMPT ENGINEERING NGAY HÔM NAY!" (Cụ thể, nhấn mạnh tính cấp thiết, sử dụng chữ in hoa)
    • Kết quả Lần 3: Tiêu đề hấp dẫn hơn, gây chú ý, kích thích sự tò mò, đúng với mục tiêu.
  • Phân tích: Qua quá trình lặp lại và thử nghiệm, Prompt đã được cải thiện đáng kể, từ Prompt chung chung ban đầu đến Prompt Lần 3 hiệu quả hơn nhiều trong việc thu hút sự chú ý.

Tổng kết bài học

  • Tóm tắt lại 4 nguyên tắc vàng khi viết Prompt: Rõ ràng và cụ thể, Ngắn gọn và dễ hiểu, Tập trung vào mục tiêu, Lặp lại và thử nghiệm.
  • Nhấn mạnh: Áp dụng 4 nguyên tắc này sẽ giúp bạn viết Prompt hiệu quả hơn, khai thác tối đa sức mạnh của AI, và nâng cao chất lượng nội dung sáng tạo.
  • Khuyến khích: Thực hành viết Prompt và áp dụng 4 nguyên tắc vàng vào công việc của bạn. Hãy nhớ rằng Prompt Engineering là một kỹ năng cần thời gian rèn luyện và không ngừng cải thiện.
  • Giới thiệu bài học tiếp theo: "Bài 6: Kỹ thuật viết Prompt cơ bản" (chúng ta sẽ đi sâu vào các kỹ thuật viết Prompt cụ thể).
  • >>  Tổng quan Khóa học Prompt Engineering cho sáng tạo Content

 

Chúc bạn nắm được những nguyên tắc vàng này để áp dụng tạo prompt hiệu quả!

Nguồn tham khảo: