Cách cấu trúc Bài viết với Mô hình Kim Tự tháp Ngược thu hút ngay từ dòng đầu tiên

Khi viết Content cho website hoặc bài đăng blog, để người viết truyền tải những thông tin quan trọng nhất theo cách rõ ràng, ngắn gọn và thu hút người đọc ngay từ dòng đầu tiên là điều tối quan trọng, bởi người đọc online họ SCAN văn bản chứ không như đọc sách (theo nghiên cứu của Neilson hình 1 minh họa)

Bản đồ nhiệt ghi lại Hành vi đọc trên web

Theo cách này

Khó cho người viết,

nhưng dễ cho người đọc. 

Nếu bạn không cấu trúc các bài viết trên Web của mình theo cách này, bạn sẽ có nhiều khả năng sẽ mất khán giả của mình. Bởi người đọc online thích:

• Đánh giá nhanh chủ đề của bài viết, bài đăng hoặc câu chuyện của bạn. Điều này cho phép họ dễ dàng quyết định xem có nên đọc tiếp hay xem ở nơi khác.
• Đọc lướt bài viết của bạn để đánh giá nhanh các điểm chính.
• Quét bài viết của bạn, tìm kiếm một điểm quan tâm cụ thể để họ có thể đọc một phần cụ thể và bỏ qua phần còn lại.

Viết theo phong cách Kim tự tháp ngược cho phép người đọc của bạn làm điều này, giúp họ dễ dàng đánh giá và hiểu nhanh bài viết của bạn hơn. Người dùng online thiếu kiên nhẫn với kết quả, và nếu họ phải đọc nhiều từ trước khi đi vào vấn đề chính, họ có khả năng bỏ cuộc và nhìn sang chỗ khác.

Cấu trúc Kim tự Tháp ngược là gì?

Cấu trúc Kim tự tháp ngược (Inverted Pyramid Structure) là một phương pháp viết bài/tin tức trong đó những điểm rộng nhất, quan trọng nhất được đưa lên phía đầu bài viết, các headlines và cả trong các đoạn văn, sau đó là các chi tiết bổ sung.

Phong cách viết theo mô hình kim tự tháp ngược được thiết kế để thu hút sự chú ý của người đọc nhanh nhất có thể, trình bày các chi tiết quan trọng nhất trong đoạn lời dẫn (lead) và sau đó điền vào câu chuyện với thông tin hỗ trợ ngày càng cụ thể khi bài viết tiếp tục.

Mô hình Kim tự tháp ngược để trình bày Bài viết trên web

Kim tự tháp ngược như một tam giác với một mặt theo chiều ngang ở trên cùng. Phần rộng nhất ở đầu trang là thông tin thú vị và quan trọng nhất, mức độ quan trọng giảm dần từ trên xuống.

Phương pháp Kim tự tháp ngược qui tắc vàng viết bài thu hút người đọc

• Bắt đầu với Lời dẫn. Trong phần dẫn dắt câu chuyện, bạn nên trả lời năm câu hỏi quan trọng (5W1H): 
  • What? (Chuyện gì xảy ra?)
  • Where? (Xảy ra ở đâu?)
  • When? (Xảy ra khi nào?)
  • Who? (Ai liên quan?)
  • Why? (Tại sao chuyện đó xảy ra?)
  • How? (Chuyện xảy ra như thế nào?)

Sử dụng công thức này để viết và dẫn dắt thu hút độc giả ngay từ dòng đầu tiên Ví dụ 5W1H:Trước sự kiện xảy ra động đất ở Điện Biên, người đọc bao giờ cũng cần những thông tin như:

• Cái gì? (trận động đất),
• ở đâu? (xảy ra ở Điện Biên),
• khi nào? (giả dụ vào lúc 16 giờ ngày 12/9),
• ai? (trận động đất ảnh hưởng trực tiếp đến những ai),
• tại sao? (do Điện Biên nằm trên dải đứt gãy tây bắc),
• như thế nào? (trận động đất diễn ra như thế nào: cường độ, mức ảnh hưởng…).

Lời dẫn của bạn nên đưa ra những điểm chính này càng nhanh càng tốt, đi đến bản chất của câu chuyện trong khoảng ba mươi từ hoặc một đến hai đoạn văn ngắn. Phần dẫn đầu cũng có thể bao gồm một điểm nhấn vào câu chuyện của bạn, chẳng hạn như một câu trích dẫn hấp dẫn hoặc chi tiết khiêu khích, khuyến khích mọi người tiếp tục đọc.

• Tiếp tục với Thân bài. Phần thân là nơi bạn cung cấp các chi tiết hỗ trợ, trích dẫn từ các nguồn và thông tin bổ sung bổ sung. Thông tin trong nội dung nên được sắp xếp theo mức độ quan trọng, với thông tin cần thiết nhất xuất hiện trước đó trong câu chuyện.
• Phần Kết bài với thông tin cơ bản thích hợp. Xuất hiện cuối cùng trong cấu trúc câu chuyện kim tự tháp ngược là phần bổ sung thông tin liên quan. Đoạn cuối cùng sẽ cung cấp một danh sách các tài liệu đọc bổ sung, các liên kết đến bài trước đó về chủ đề này, hoặc một phần mở đầu để kết thúc câu chuyện của bạn.

Trình tự trình bày thông tin cho bài viết theo Kim tự tháp ngược

Mô hình Kim tự tháp ngược là mô hình được rất nhiều các chuyên gia viết bài PR sử dụng cho những bài viết trực tuyến và thu được nhiều kết quả thành công, do vậy bạn để áp dụng mô hình kim tự tháp ngược hiệu quả bạn xem hướng dẫn chi tiết dưới đây.

Cách cấu trúc bài viết với Kim tự tháp ngược

Cho dù bạn đang viết một thông cáo báo chí, bài luận hay bài viết blog, kim tự tháp ngược có thể nâng cao độ rõ ràng và dễ đọc cho công việc của bạn. Dưới đây là một số mẹo viết cần tuân theo khi áp dụng cấu trúc kim tự tháp ngược:  

1. Xác định những điểm chính của bạn. Phần thông tin chính mà bạn muốn người đọc biết, ngay cả khi họ chỉ đọc một đoạn hoặc một câu trên trang? Điều gì tóm tắt hiệu quả tất cả các thông tin sẽ theo sau?
2. Xếp hạng thông tin thứ cấp. Phác thảo chi tiết câu chuyện và thông tin hỗ trợ, ưu tiên thông tin có nhiều khả năng được khán giả quan tâm nhất và chuyển danh sách xuống các chi tiết nhỏ hơn và có sắc thái hơn.
3. Viết tốt và ngắn gọn. Cấu trúc chỉ giúp ích cho người đọc nếu nội dung mạnh. Cắt thông tin không cần thiết. Đi vào vấn đề một cách nhanh chóng. Sử dụng ngôn ngữ đơn giản. Sử dụng các đoạn văn ngắn và danh sách có dấu đầu dòng (List bullets).
4. Tải trước (Front-loading) tất cả các yếu tố của nội dung với thông tin quan trọng. Dòng tiêu đề chính phải mang tính mô tả. Câu chuyện nên bắt đầu với điểm chính. Mỗi tiêu đề hoặc tiêu đề phụ phải mang tính mô tả. Câu đầu tiên của mỗi đoạn nên là câu quan trọng nhất. Các từ đầu tiên trong mỗi câu phải mang thông tin và cho biết nội dung nào sẽ tiếp theo.
5. Cân nhắc thêm một bản tóm tắt hoặc danh sách các điểm nổi bật. Một số trang web đi xa hơn một bước và thêm một bản tóm tắt (giống như bài viết này) hoặc một danh sách có dấu đầu dòng các điểm chính để nhấn mạnh hơn nữa những điểm chính của nội dung. 

Front-loading Bài viết của bạn (tải trước đưa những điểm quan trọng lên phía đầu):

Viết một bản tóm tắt ngắn gọn hoặc tổng quan về bài viết của bạn trong một vài câu. Bao gồm các từ khóa quan trọng nhất của bạn trong phần tóm tắt và đặt nó ở đầu bài viết của bạn. Điều này cho phép người dùng nhanh chóng đánh giá nội dung bài viết của bạn và giúp các công cụ tìm kiếm xác định các từ khóa quan trọng nhất của bạn.

Front-loading (Tải trước) mọi đoạn (Paragraph):

1. Giới hạn mỗi đoạn văn ở một điểm hoặc ý chính.
2. Bắt đầu mỗi đoạn văn với điểm chính hoặc kết luận trong một hoặc hai câu đầu tiên.
3. Sau đó, hãy tiếp tục giải thích quan điểm của bạn.

Bằng cách làm này, bạn cho phép người đọc đọc lướt toàn bộ bài viết và có cái nhìn tổng quan về nó bằng cách chỉ cần đọc một hoặc hai câu đầu tiên của mỗi đoạn. Họ cũng có thể quét nội dung của bạn, tìm kiếm các điểm quan tâm mà không cần phải đọc từng đoạn cho đến cuối.

Front-loading (Tải trước) đề mục (headline H2, H3) của bạn:

Bắt đầu tiêu đề của bạn bằng những từ quan trọng. Những từ đầu tiên sau đó truyền đạt chủ đề và thu hút sự chú ý của người đọc. Các tiêu đề được soạn thảo tốt ở đầu mỗi phần sẽ giúp người đọc của bạn đọc lướt và quét toàn bộ bài viết để tìm kiếm các điểm quan tâm. 

Tóm lại, việc viết lách như thế này:

• Điểm quan trọng nhất bạn muốn thực hiện là gì?
• Bộ lọc: Những điểm nào là hỗ trợ, nhưng không quan trọng?
• Kết nối: Làm thế nào để mọi thứ phù hợp với nhau?
• Cấu trúc: Sử dụng các tiêu đề phụ(sub-heading) để xây dựng cấu trúc dễ hiểu cho bài viết của bạn
• Viết: Bắt đầu mỗi đoạn văn bằng câu cốt lõi của bạn và hỗ trợ / chứng minh / bác bỏ / vv những câu này trong các câu tiếp theo
• Sửa lại: Các đoạn văn có đúng thứ tự không? Có lẽ bạn nên di chuyển một số xung quanh để nâng cao khả năng đọc hoặc hiểu?
• Chỉnh sửa: Bạn có thể chỉnh sửa tác phẩm của riêng mình bằng cách xem lại nhưng điểm trên tới khi hoàn thành nó

Mẹo để KHÔI PHỤC một bài viết không được viết theo cách này

Nếu bạn thấy mình đã viết một đoạn dài những ý tưởng không theo một thứ tự cụ thể nào, bạn có thể thấy khó khăn trong việc cấu trúc lại nó để phù hợp với mô hình Kim tự tháp ngược. Đề xuất của tôi là: -

• Tạo tiêu đề (heading H2, H3) cho từng điểm chính trong bài viết của bạn.
• Cắt và dán nội dung để mọi thứ phù hợp với heading thích hợp.
• Xem lại các đề mục (heading) của bạn và sắp xếp chúng theo thứ tự quan trọng giảm dần (lưu ý tính hợp lý)
• Xóa các tiêu đề không cần thiết cùng với nội dung không cần thiết của chúng.
• Thêm các tiêu đề cho thông tin còn thiếu, sau đó mở rộng chúng.
• Viết một bản tóm tắt hoặc lời dẫn cho phần đầu bài viết
• Chia nhỏ các đoạn văn của bạn để bạn chỉ có một điểm chính cho mỗi đoạn văn.
• Front-loading mỗi đoạn văn, đặt câu có điểm chính ở đầu mỗi đoạn.
• Cắt bỏ bài viết của bạn, loại bỏ các từ và câu không cần thiết.
• Thực hiện một số nghiên cứu từ khóa để xác định các cụm từ mà người dùng có khả năng tìm kiếm khi tìm kiếm bài viết của bạn. Các thuật ngữ tìm kiếm phổ biến có thể khác với thuật ngữ bạn đã sử dụng. Đảm bảo bạn bao gồm các cụm từ khóa mà mọi người đang tìm kiếm.  

Làm đúng ngay lần đầu tiên - áp dụng đúng cấu trúc cho bài viết của bạn, việc tái cấu trúc một tác phẩm vốn là một mớ suy nghĩ quanh co sẽ khó hơn là viết nó theo phong cách Kim tự tháp ngược ngay từ đầu.

3 lý do để sử dụng cấu trúc kim tự tháp ngược

Trong thời kỳ hiện đại của sự bão hòa Content và khoảng thời gian chú ý ngắn, phương pháp kim tự tháp ngược được sử dụng rộng rãi hơn bao giờ hết. Có một số lý do tại sao phong cách viết này được sử dụng trong viết tin tức, viết bài cho website/blog:

1. Kim tự tháp ngược thu hút độc giả một cách nhanh chóng. Front-loading (tải trước - đưa những điểm quan trọng lên phía đầu) câu chuyện của bạn là một cách thu hút sự chú ý để thu hút người đọc của bạn trong đoạn đầu tiên, cho phép người đọc lướt qua những câu đầu tiên của mỗi đoạn văn để có cái nhìn tổng quát về toàn bộ bài viết của bạn.
2. Kim tự tháp ngược có thứ tự mức độ quan trọng giảm dần. Đặt thông tin bài viết của bạn theo thứ tự quan trọng giảm dần có nghĩa là người đọc của bạn sẽ nhận được điểm chính của bài viết của bạn trong vài câu đầu tiên. Giúp Người đọc có thể nhanh chóng đánh giá xem họ có muốn đọc toàn bộ bài viết của bạn hay không.
3. Kim tự tháp ngược cho phép tối ưu hóa SEO. Phong cách viết kim tự tháp ngược đảm bảo rằng các phần thông tin và từ khóa có liên quan nhất sẽ nằm trong vài câu đầu tiên của bài viết của bạn, điều này sẽ khiến công cụ tìm kiếm có nhiều khả năng tìm thấy và khuếch đại công việc của bạn.

Xem thêm một số Cấu trúc khác để cấu trúc bài viết / tin tức:

Có nhiều mô hình khác nhau để trình bày cấu trúc một bài viết cùng tìm hiểu qua một số mô hình dưới đây:

• Mô hình Hình tháp xuôi: Cấu trúc của nó sắp xếp các chi tiết theo trình tự: mở đầu là chi tiết, dữ kiện ít quan trọng. Mức độ quan trọng và tính hấp dẫn tăng dần lên và có sức nặng nhất ở phần kết, tạo ra một ấn tượng mạnh.
• Mô hình Hình tháp ngược: Mô hình này là sự đảo ngược của mô hình thứ nhất. Các chi tiết, dữ kiện được sắp xếp theo nguyên tắc giảm dần mức độ quan trọng.
• Mô hình Viên kim cương: Là mô hình được biểu hiện theo hình dạng của một viên kim cương. Điểm khác biệt của nó với mô hình Hình tháp ngược là ở chỗ: Tác phẩm mở đầu bằng một chi tiết tương đối quan trọng. Các chi tiết tiếp tục tăng dần mức độ quan trọng và chi tiết có tầm quan trọng nhất thường được đặt ở gần đầu tác phẩm.
• Mô hình Đồng hồ cát: Những chi tiết quan trọng được đặt ở phần đầu và phần cuối tác phẩm. Các chi tiết khác được bố trí theo trình tự giảm dần mức độ quan trọng từ trên xuống rồi lại tăng dần độ quan trọng lên cho đến cuối bài và kết thúc bằng một chi tiết quan trọng có khả năng gây ấn tượng cao. Nó có thể kết hợp được ưu thế của cả hai mô hình Hình tháp xuôi và Hình tháp ngược.
• Mô hình Hình chữ nhật: Các chi tiết quan trọng được bố trí từ đầu đến cuối, tạo ra sự hấp dẫn chung cho toàn bài nhưng cũng có thể gây ra sự nhàm chán do sự dàn trải. Người ta thường áp dụng mô hình này để viết một số thể loại như: Bài viết, tin tổng hợp, tường thuật.

Chú ý: Các mô hình nêu trên chỉ là những mô hình cơ bản người viết bài thường áp dụng. Có thể được sử dụng một cách độc lập nhưng cũng có thể được sử dụng trong sự kết hợp với nhau một cách linh hoạt.

Tóm kết

Kim tự tháp ngược là được áp dụng rộng rãi bởi những nhà báo, người viết chuyên nghiệp để trình bày thông tin được sắp xếp và cấu trúc một nội dung bài viết ngắn gọn, rõ ràng và thu hút ngay từ dòng đầu tiên. 

Những điểm quan trọng của bài viết bạn nên mang theo để áp dụng cho các bài viết của mình.

• Thứ tự các đề mục giảm dần theo mức độ quan trong (trong các headlines)
• Đẩy các điểm quan trọng lên phía đầu bài viết (trong Title, trong đoạn đầu tiên)
• Đẩy các điểm quan trọng nhất của các nhóm đoạn văn lên 1 Headline
• Đẩy điểm quan trọng nhất của đoạn lên câu đầu tiên của đoạn.
• Giới hạn mỗi đoạn văn ở một điểm hoặc 1 ý chính.

Xem thêm

• 22 Cách viết Tiêu đề Hấp dẫn thu hút người đọc
• 47 lời khuyên Viết bài bậc thầy Nghệ thuật kết hợp Nội dung và SEO

 Chúc bạn thành công!

Dũng Hoàng, Seothetop